وبلاگ رسمی علی ترکاشوند | ||
|
نویسنده:دكتر سید مهدی موسوی شهری در قوانین مدون، ما با دو كلمه روبرو می شویم:سرقفلی و حق كسب و پیشه و تجارت. درجامعه ما گاه این دو به یك معنی به كار رفته و گاه از هم تفكیك شده اند وبا معانی مختلف مطرح شده اند.اما سرقفلی وجهی است كه مالك (خواه مالك عینباشد یا منفعت) در ابتدای اجاره و جدای از مال الاجاره از مستاجر می گیردتا محل را به وی اجاره بدهد و واگذار كند. در حالی كه حق كسب و تجارتحقی است كه به طور تدریجی و به مرور زمان برای مستاجر محل كسب و پیشه وتجارت به وجود می آید. درنتیجه بعد از اینكه مستاجر كار و فعالیت كرد ومشتری و اعتبار بدست آورد، حقی برای او به وجود می آید كه به آن حق كسب وپیشه و تجارت می گویند. پس این دو در ماهیت كاملا باهم متفاوت هستند. وقتیبه قوانین سال های 1322 تا 1376 نگاه می كنیم هر جا كلمه سرقفلی به كاررفته منظور حق كسب و پیشه و تجارت بود. این در حالی است كه مشروعیت در حقكسب و پیشه و تجارت همیشه از لحاظ شرعی محل بحث و مناقشه و تردید بود. اماسرقفلی همیشه مجاز بوده است . علت اینكه حق كسب و پیشه و تجارت در قوانینما بیشتر مورد توجه است، بخاطر این بود كه مستاجر مدتی زحمت كشیده ومشتری به دست آورده و و قتی او را از محل بیرون می كنند مشتری ها را ازدستمی دهد و در محل جدید باید دوباره مدتی وقت صرف كند تا مشتری جدید بیاید.به همین دلایل قانونگذار از مستاجرها حمایت می كند .به طور كلی حق كسب وپیشه و تجارت و سرقفلی بعد از انعقاد قرارداد اجاره به وجود می آید. -علی القاعده سرقفلی و حق كسب و پیشه و تجارت در روابط موجر و مستاجر مطرحشده اما با این وجود در برخی قوانین مانند قانون تملك زمین برای نوسازیمصوب 1339 و قانون نوسازی و عمران شهری مصوب 1347 و لایحه قانونی نحوهخریدو تملك اراضی و املاك برای اجرای برنامه های عمومی، عمرانی و نظامیدولت مصوب 1358 پیش بینی كرده اگر دولت بخواهد محل تجاری و كسب و كار كسیرا برای امور فوق تملك كند، باید سرقفلی و حق كسب و پیشه و تجارت بدهد. درنتیجه نیازی نیست در این مورد رابطه استیجاری وجود داشته باشد. آیا حق كسب و پیشه و تجارت در حال حاضر وجود دارد؟ درسال 1376 قانونی در خصوص روابط موجر و مستاجر به تصویب رسید و مقرر گردیدكه اخذ سرقفلی در مواردی كه در قانون مزبور آمده جایز است اما مطالبه هروجهی غیر از سر قفلی ممنوع است. در نتیجه به موجب این قانون هر قرارداداجاره ای كه از سال 1376 به بعد در خصوص اماكن تجاری منعقد شده، گرفتنسرقفلی در آنها جایز است اما حق كسب و پیشه و تجارت به مستاجر تعلق نمیگیرد. در قانون سال 76 سرقفلی در چه مواردی تعلق می گیرد؟ ماده 6قانون سال 76 می گوید، هر گاه مالك، ملك تجاری خود را به اجاره واگذار كندمی تواند مبلغی به عنوان سرقفلی از مستاجر دریافت كند و مستاجر می توانددر طول مدت اجاره برای واگذاری حق خود مبلغی را از موجر یا مستاجر دیگر بهعنوان سرقفلی در یافت كند مگر آنكه در ضمن حق اجاره حق انتقال به غیر ازوی سلب شده باشد. تبصره الف: چنانچه مالك سرقفلی نگرفته باشد و مستاجربا دریافت سرقفلی ملك را به دیگری واگذار كند، پس از پایان مدت اجارهمستاجر اخیر حق مطالبه سرقفلی را ازمالك ندارد. تبصره ب : در صورتی كهموجر به طریق صحیح شرعی سرقفلی را به مستاجر منتقل كند، هنگام تخلیهمستاجر حق مطالبه سرقفلی به قیمت عادلانه روز را دارد. ماده7 هرگاه ضمنعقد اجاره شرط شود تا زمانی كه عین مستاجره در تصرف مستاجر باشد، مالك حقافزایش اجاره بها و تخلیه عین مستاجره را نداشته باشد و متعهد شود كه هرساله عین مستاجره را به همان مبلغ به او واگذار كند. در این صورت مستاجرمی تواند از موجر یا مستاجر دیگر مبلغی به عنوان سرقفلی برای حقوق خوددریافت كند. همچنین هرگاه ضمن عقد اجاره شود كه مالك عین مستاجره به غیرمستاجر اجاره ندهد و هرساله آن را به اجاره متعارف به مستاجر متصرف واگذاركند، مستاجر می تواند برای دریافت حقوق خود یا تخلیه محل مبلغی را بعنوانسرقفلی مطالبه كند. نظرات شما عزیزان: برچسبها: |
|